Aanvraag en benoeming

Het aanvragen van bewind gaat altijd via de kantonrechter. Nadat het verzoek is gedaan (en compleet is) zal de rechtbank u en uw beoogde bewindvoerder oproepen om naar de rechtbank te komen voor een zitting. Dat lijkt enger dan het is, rechters zijn doorgaans hele vriendelijke mensen die het beste met u voor hebben. Zij zullen u, eventueel uw familie en de nieuwe curator wat vragen stellen en als de rechter denkt dat bewindvoering een goed idee is, dan zal hij met een beschikking (een officieel document) de bewindvoerder benoemen.

Wie kan de aanvraag doen?

De aanvraag  voor bewindvoering kunt u zelf doen. U heeft geen advocaat nodig. Verder kan uw partner zo’n verzoek doen en ook familieleden tot in de vierde graad. Dat zijn ouders, grootouders, kinderen en kleinkinderen en ook de broers en zusters, ooms en tantes en neven en nichten. Ook degene die het gezag uitoefent, zoals de voogd (als de betrokkene minderjarig is) of stiefouder, kan bewindvoering aanvragen. Daarnaast kan de officier van justitie het bewind verzoeken. Alleen in uitzonderlijke gevallen zal de officier van Justitie een verzoek doen. Is iemand onder curatele gesteld en vindt de curator dat de curatele zou moeten worden vervangen door een bewind en/of een mentorschap, dan kan in zo’n geval ook de curator een verzoek doen. Tenslotte kan de bewindvoering ook door de instelling waar iemand verblijft of die aan iemand begeleiding biedt, worden aangevraagd. Men moet dan wel vermelden waarom de partner van de betrokken persoon, of de bloedverwanten in de eerste of tweede graad (ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen en broers en zusters), de voogd, de curator of de bewindvoerder het verzoek niét indienen.

Wie kan als bewindvoerder worden benoemd?

In principe kan iedereen die meerderjarig is en dat wil door de kantonrechter tot curator, bewindvoerder of mentor worden benoemd. Wel beoordeelt de kantonrechter de geschiktheid. Onze organisatie is al vaak benoemd als bewindvoerder omdat wij aan alle wettelijk eisen voldoen (en tevens lid zijn van de Branchevereniging voor Professionele Bewindvoerders en Inkomensbeheerders (Horus). Sinds 1 april 2014 moeten bewindvoerders die drie of meer personen onder hun hoede hebben, aan kwaliteitseisen voldoen. Het gaat dan om eisen aangaande bijvoorbeeld de opleiding en de bedrijfsvoering. SOFIAD Bewind BV uit Apeldoorn voldoet al sinds 2010 aan al deze strenge vereisten.

Niet tot curator, bewindvoerder of mentor kan worden benoemd iemand die handelingsonbekwaam is, zelf onder bewind of mentorschap is gesteld, de Wsnp-bewindvoerder, een direct betrokken of behandeld hulpverlener, een werknemer of bestuurder van een zorginstelling en een persoon die op andere wijze verbonden is met de zorginstelling. In alle gevallen geldt, dat de kantonrechter de uitdrukkelijke voorkeur van degene voor wie de maatregel is bedoeld, volgt, tenzij er gegronde redenen zijn om diegene niet te benoemen.

Benoeming van twee bewindvoerders

Het uitgangspunt van de wet is dat de kantonrechter één bewindvoerder benoemt. Soms kunnen ook twee bewindvoerders worden benoemd.

Hoe lang duurt het van aanvraag tot benoeming?

Momenteel duurt het enkele maanden gerekend vanaf het moment dat de aanvraag (compleet) wordt ingediend. Dat verschilt wel wat per rechtbank. Soms is het, als bewindvoering nodig is, mogelijk dat er onmiddellijk maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld in een crisissituatie waarin onmiddellijk bescherming nodig is en de uiteindelijke beslissing niet kan worden afgewacht. Dat is echter zéér uitzonderlijk.

Wanneer inschrijving in het register?

Als iemand onder bewind wordt gesteld wegens verkwisting of problematische schulden wordt deze bewindvoering ingeschreven in het bewind-register om de persoon te beschermen tegen zichzelf. Zo kunnen anderen weten dat er een onderbewindstelling geldt en kunnen bijvoorbeeld geen nieuwe schulden worden aangegaan of leningen worden afgesloten. Ook in andere gevallen kan, als de rechter dat nodig vind, inschrijving in het register plaatsvinden.

Alle lopende bewindvoeringen zijn opgenomen in het openbare curatele- en bewindregister, te vinden op de internetsite www.rechtspraak.nl 

Wisselen tussen curatele, bewind en/of mentorschap

Is iemand onder curatele gesteld en vindt de curator dat de curatele zou moeten worden vervangen door een bewind en/of een mentorschap, dan kan in zo’n geval ook de curator een verzoek doen. Als (een deel van) iemands goederen onder bewind is gesteld, dan kan de bewindvoerder het mentorschap aanvragen; omgekeerd kan de mentor een bewind aanvragen als daartoe aanleiding is. Tenslotte kan de maatregel ook door de instelling waar iemand verblijft of die aan iemand begeleiding biedt, worden aangevraagd. Men moet dan wel vermelden waarom de partner van de betrokken persoon, of de bloedverwanten in de eerste of tweede graad (ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen en broers en zusters), de voogd, de curator of de bewindvoerder het verzoek niét indienen.

Bron: Een deel van deze informatie is overgenomen uit de brochure Curatele, bewind en mentorschap van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.